Tykwa

Owoce tykwy pospolitej i matero do yerby

Owoce tykwy pospolitej mają grube, zdrewniałe skorupy, które dojrzewając stają się twarde i trwałe. Po wyschnięciu w pełni dojrzałych owoców, skorupa staje się trwała i wodoodporna. Dlatego też tykwa pospolita jest często używana jako pojemnik lub naczynie, jako ozdoba czy do wykonywania różnego rodzaju instrumentów muzycznych.

Co musisz wiedzieć o naczynkach z tykwy

Tradycyjne naczynka do parzenia i picia yerba mate są najczęściej wykonywane ze zdrewniałego owocu tykwy. Mate w duecie z tykwą świetnie się sprawdza, bardzo dobrze prezentuje i wprowadza element egzotyki do naszej kuchni. Przygotowaliśmy dla Was obszerny artykuł o tym jak prawidłowo obchodzić się z tykwą.

Tykwa do yerby

Przygotowanie naparu yerba mate w organicznym naczynku jakim jest tykwa - dodaje całemu rytuałowi głębszego wymiaru, przyprawia go szczyptą egzotyki, porusza wyobraźnię a zmysły wysyła w błyskawiczną podróż do Ameryki Południowej. Naczynia z tykwy (zwane również matero) były pierwszymi pojemnikami do przygotowywania naparu z liści illex paraguariensis (yerba mate). W czasach prekolumbijskich tak zwani pierwsi mieszkańcy z plemienia Guarani – nie znali jeszcze ceramiki, z resztą po co im ona skoro idealne naczynia było na wyciągnięcie ręki. Yerba mate popularna jest na całym kontynencie a tradycyjne matera z tykwy kształtem i wielkością różnią się od siebie znacząco w zależności od tego z jakiej odmiany je zrobiono oraz pod jaki wariant parzenia są przewidziane. W Brazylii powodzeniem cieszą się naczynia z gatunków dających duże owoce o grubych ściankach, w Argentynie natomiast częściej spotyka się matera wykonane z niewielkich i lekkich tykw.

Poniżej znajdują się rodzaje naczynek do yerby, wykonanych z tykwy.

Wydawać by się mogło, że skoro tykwa jest takim naturalnym naczynkiem od setek lat używanym w duecie z yerbą – to nie ma nic prostszego jak parzenie mate w tykwie. Jednak należy pamiętać o kilku zasadach dotyczących traktowania tykwy podczas użytkowania.

Curado

Brzmi obco, prawda? Ale nie ma się co stresować, bo curado to nic więcej jak wyczyszczenie i uszczelnienie matero. Ten zabieg dotyczy tylko naczynek wykonanych z małych owoców, w których wnętrzu producent pozostawił naturalne „farfocle” ;) tam też czasami zdarzają się nasiona (możesz je zasadzić w doniczce lub ogrodzie). Oprócz curado trzeba pamiętać o drugiej zasadzie związanej z użytkowania tykwy czyli WIETRZENIE NACZYNIA i ta zasada obowiązuje względem wszystkich naczyń wykonanych z naturalnych surowców.

Trzecie przykazanie brzmi pamiętaj by nie przetrzymywać mokrego suszu w tykwie dłużej niż 12 godzin i pomiędzy jednym a drugim parzeniem wypłucz, wytrzyj papierowym ręcznikiem od wewnątrz i wysusz tykwę stawiając ją w przewiewnym, ciepłym miejscu otworem do góry (patrz druga zasada ;))

Używana tykwa zazwyczaj ma wewnątrz liczne przebarwienia pochodzące z naparu, oraz plamy barwne przebijające się z zewnętrznej warstwy pod wpływem cieczy. Jeśli nalot ma kolor ciemnozielony, z lekkim szarym odcieniem i nie ma obcego zapachu – możesz być spokojny – to typowe przebarwienie pochodzące z suszu.

5 kroków prawidłowego czyszczenia i uszczelniania naczynka z tykwy

1. Napełnij tykwę mokrym suszem yerba mate, do około 3/4 objętości. Może być to susz po ostatnim parzeniu.
2. Wlej do tykwy gorącą wodę, aż po brzegi naczynia.
3. Pozostaw tykwę z wodą i mokrym suszem na około 12 godzin, w tym czasie tykwa namięknie.
4. Po około 12 godzinach, dość łatwo wyskrobiesz łyżeczką lub bombillą, resztki miąższu ze zmiękczonych ścianek tykwy.
5. Przed pierwszym użyciem tykwa powinna być dokładnie wysuszona.

Co zrobić, gdy z Twoim matero tykwa coś się dzieje?

Jeśli przebarwienie ma jasny, szarobiały nalot, lub pojawia się „meszek” a oprócz tego wewnątrz tykwy można wyczuć charakterystyczny, ostry zapach pleśni – tykwa jest zainfekowana.

W internecie można się spotkać z kilkoma sposobami na regenerację spleśniałej tykwy: W każdej opisanej poniżej metodzie naczynko najpierw trzeba oczyścić z nalotu (skrobanie, szczotkowanie) następnie należy je umyć z użyciem detergentu (najlepiej mydła), po czym osuszyć i w zależności od metody należy:

1. Wsypać do naczynka łyżeczkę kwasku cytrynowego, zalać wrzątkiem, po 3-5 minutach wylać i opłukać naczynko.
2. Polać alkoholem etylowym ścianki wewnątrz tykwy i podpalić (cytuję za stroną www.Taragui.com)
3. Nalać do tykwy wódki, pozostawić na godzinę, następnie alkohol wylać a tykwę opłukać.
4. Wymoczyć w roztworze wody z octem spirytusowym (sporządzonym w proporcji 1/1) całą tykwę przez 30 minut, po czym umyć i przepłukać wodą z cytryną (cytryna powinna usunąć pozostałości zapachu octu)
5. Po wymyciu w roztworze z octem i osuszeniu – obsypać tykwę sodą oczyszczoną i pozostawić w tej posypce na noc – rano nalać wrzątku do naczynka, pozostawić na godzinę a następnie wypłukać.

Po tych wszystkich specjalistycznych zabiegach należy pamiętać o wysuszeniu tykwy.

Proces schnięcia przebiega najlepiej i najszybciej, gdy po opłukaniu tykwę dodatkowo osuszymy wewnątrz papierowym ręcznikiem, lub bawełnianą ściereczką. Istotną rolę odgrywa również pozycja naczynka w jakiej zostawiamy je do wyschnięcia. Tykwa schnie najlepiej gdy jest zwrócona otworem do góry.

Rozumiem tych, którzy nawykowo odstawiają matero do suszenia „do góry nogami” - ale to się nie sprawdza w przypadku tykwy. Wilgoć zostaje uwięziona w pękatym wnętrzu. Podsumowując – naczynko wykonane z tykwy uzupełnia rytuał parzenia mate podkreślając jego egzotyczny charakter, jest lekkie, wytrzymałe i nie parzy w dłonie. Właściwa pielęgnacja tykwy wymaga nieco więcej uwagi niż jak to bywa w przypadku ceramiki, ale poświęcając czas tym drobnym rytuałom uczymy się świadomości, szacunku dla natury i pokory wobec jej praw.

źródła:

1) https://in.arandu.com.ar/en/producto/30044a-mate-galleta-de-alpaca-cincelado/