Przygotowanie Yerba Mate i naczyń
Jak parzyć yerba mate
Jak przygotować yerba mate?
- Wybierz naczynie - tradycyjna tykwa, ale matero lub zwykły kubek też się sprawdzi.
- Napełnij naczynko suszem yerba mate do około 2/3 wysokości.
- Delikatnie potrząśnij naczyniem, by drobniejsze cząstki opadły na dno.
Jak zaparzyć yerba mate?
- Parzenie yerby rozpoczynamy od przechylenia naczynia pod kątem 45 stopni, tworząc "kopczyk" z suszu.
- W najniższym punkcie umieść bombillę, zanurzając ją lekko w suszu yerba mate.
- Powoli wlewaj wodę o temperaturze około 75°C w miejsce, gdzie znajduje się bombilla.
- Przerwij, gdy woda sięgnie 3/4 wysokości suszu yerbowego.
Jak pić yerba mate?
- Odczekaj minutę przed pierwszym łykiem, dając naparowi czas na uwolnienie "mocy".
- Pij małymi łykami, delektując się intensywnym smakiem.
- Dolewaj wody w miarę potrzeby, zawsze w to samo miejsce przy bombilli.
Wskazówki dla początkujących
Ile sypać yerby? Zacznij od mniejszej ilości suszu, by przyzwyczaić się do charakterystycznego smaku.
- Eksperymentuj z temperaturą wody - niektórzy wolą chłodniejszą, inni cieplejszą.
- Nie mieszaj bombillą - to faux pas w kulturze picia mate!
Pamiętaj, że parzenie yerba mate to nie tylko przygotowanie napoju, ale także chwila dla Ciebie. Z czasem wypracujesz własny, unikalny rytuał, który będzie źródłem codziennej przyjemności. Aby prawidłowo zaparzyć yerba mate, zwróć uwagę na odpowiednią temperaturę wody, czas parzenia oraz ilość suszu.
Tradycyjne akcesoria do parzenia yerba mate:
- Matero – naczynie wykonane z owocu tykwy (calabazy) lub z drewna np. z algarrobo czy palo santo. Każde nowe naczynie czy to tykwa czy z drewna wymaga currado czyli przygotowania przed pierwszym zalaniem. Naczynko drewniane smaruje się wewnątrz prawdziwym masłem i odstawia na 3 dni. W pierwszych tygodniach użytkowania należy zostawiać na noc w naczyniu fusy ostrokrzewu paragwajskiego. Currado calabazy przygotowujemy w zgoła inny sposób. Do połowy objętości naczynia wsypujemy susz, zalewamy go woda o temeperaturze 75 st.C i dodajemy kilka kropel mocnego alkoholu i tak zostawiamy co najmniej na 3 dni (do siedmiu). Po upływie tego czasu przy użyciu np. łyżeczki od herbaty wyskrobujemy z wewnątrz tykwy wszystkie resztki owocu. W przypadku braku specjalnego naczynka możemy parzyć yerba mate np. w ceramicznym kubku lub szklance.
- Bombilla – tradycyjna rurka do picia yerba mate. Wykonana jest z bambusa, stali nierdzewnej. Bombille posiadają sitka, które filtrują i przepuszczają tylko napar. Niejednokrotnie przy ustniku bombilli jest pięknie zdobiony pierścień chłodzący napar.
Przygotowanie naczynek do yerba mate
Naczynia z tykiew są wykonywane z owoców tykwy wymagają odpowiedniego przygotowania. W środku naczynia na ściankach, znajdują się pestki oraz resztki wysuszonego miąższu tykwy, który trzeba usunąć. Dlatego wykonujemy tradycyjny i pożyteczny zabieg zwany "currado". To zabieg hartowania tykwy (hiszp. currado - utwardzanie).
Currado naczyń z tykwy (calabazy):
- wykorzystujemy fusy zużytej yerba mate i nakładamy je do tykwy tak, by zajmowały one 3/4 jej objetości,
- zalewamy naczynie wodą o temperaturze ok. 70-80 st. C,
- zostawimy na minimum 12 godzin lub na całą noc,
- wysypujemy fusy i wypłukujemy tykwę zimną wodą,
- wyskrobujemy delikatne łyżeczką resztki miąższu z wnętrza naczynia,
- wsypujemy świeżą, suchą yerba mate do tykwy tak, by wypełnić 3/4 jej objetości,
- zalewamy susz ostrokrzewu paragwajskiego wodą o temperaturze 70-80 st. C i odstawiamy na 24 godziny, dzięki czemu tykwa nasiąknie esencją yerba mate (zgodnie z indywidualnymi upodobaniami nasączanie z użyciem świeżego suszu można powtarzać nawet 3 lub 4 razy - wówczas fusy należy zostawić w naczyniu na noc i opróżniać tykwę dopiero przed jej ponownym wypełnieniem świeżym suszem),
- wysypujemy fusy, wypłukujemy tykwę zimną wodą i już możemy dokonać pierwszej zalewki do spożycia
Currado naczyń z drewna Algarrobo i drewna cytrynowego:
Na naszych stronach znajdą Państwo naczynia, które nie wymagają szczególnego Currado. Naczynia wykonane z Algarrobo oraz drewna cytrynowego, wystarczy zalać ciepła wodą i odstawić na kilka godzin. Należy pamiętać o przetrzymywaniu naczyń w wilgotnych warunkach.
Currado naczyń z drewna Palo Santo:
- wypłukujemy naczynie wodą,
- odstawiamy naczynie do całkowitego wyschnięcia,
- smarujemy wnętrze naczynia tłuszczem - w tym celu doskonale sprawdza się masło oraz oliwa,
- pozostawiamy tłuszcz we wnętrzu na dwie doby,
- wypłukujemy naczynie i już możemy przyrządzić w nim napar yerba mate.
Jak parzyć yerba mate - szczegółowa instrukcja
Przygotowanie yerba mate na ciepło
Istnieje wiele sposobów by zaparzyć yerba mate - w inny sposób przygotowują ją Argentyńczycy, Brazylijczycy i Paragwajczycy, a jeszcze inaczej yerba mate parzona jest na Bliskim Wschodzie, gdzie cieszy się dużą popularnością. Tradycyjny, uogólniony sposób przygotowania yerba mate w Ameryce Południowej opiszemy szczegółowo, a prosty przepis przyrządzania yerba mate możemy zawrzeć w trzech punktach:
- Wkładamy rurkę (bombillę) do naczynia.
- Nasypujemy ostrokrzew paragwajski do naczynia (1/2 do 3/4 objętości).
- Zalewamy susz zagotowaną, ale trochę przestudzoną wodą
Przygotowany w ten sposób napar oczywiście nadaje się do spożycia, ale pominięcie istotnych szczegółów może doprowadzić zatykania się bombilli oraz spowoduje, że pierwsze zalanie może okazać się zbyt gorzkie i intensywne w smaku. Aby wydobyć pełnię smaku yerba mate i zminimalizować efekt zapychania bombilli powinniśmy dokładnie wykonać kroki zawarte w poniższej instrukcji.
Tradycyjny sposób parzenia yerba mate w Ameryce Południowej
Wsypujemy do naczynia susz yerba mate - w zależności od upodobań od 1/2 do 3/4 jego objętości. Początkującym proponujemy rozpoczynanie od minimalnej ilości, nawet 1/8 - 1/4 objętości. W Ameryce Płd. przed zalaniem często dodaje się zioła. Po nasypaniu suszu zatykamy otwór w naczyniu (np. korkową podkładką lub dłonią) i obracamy je "do góry nogami". Następnie potrząsamy energicznie naczyniem, aby najdrobniejsze okruchy i pył opadły w stronę zatkanego otworu. Obracamy powoli naczynie na bok o ok. 45 stopni, bardzo łagodnie potrząsając od ścianki do ścianki. W ten sposób najdrobniejsze cząstki znajdą się jak najdalej od wlotu bombilli, co nie tylko ochroni rurkę przed zapchaniem, ale zmniejszy też zasysanie pyłu. Takie rozłożenie suszu ma wpływ również na trwałość smaku i aromatu ostrokrzewu paragwajskiego przy kolejnych zalewkach.
Utrzymując naczynie pochylone umieszczamy bombillę (zatykając palcem górny jej koniec) w pustą przestrzeń naczynia i bardzo delikatnie obracamy je do poziomu. Należy obracać naczynie naprawdę ostrożnie, aby zapobiec rozsypaniu pochylonego kopczyka suszu.
Dobrą praktyką jest wstępne zalanie suszu zimną wodą, co zapobiega przed utratą walorów oraz zbyt szybkim uwalnianiem aromatu. Zimną wodę wlewamy w pustą przestrzeń prawie po brzeg naczynia i odczekujemy 2-3 minuty aż susz wchłonie wodę. Po takim zahartowaniu suszu wlewamy powoli gorącą wodę (o temperaturze 70–80°C) w wolną przestrzeń obok rurki. Powinno się dopełnić naczynie prawie po brzegi, ale usypany kopiec suszu powinien pozostać suchy nad powierzchnią wody (patrz powyższe zdjęcie). Odczekujemy chwilę i już możemy spożywać yerba mate. Bardzo ważne jest aby nie mieszać naparu bombillą, bowiem może to spowodować jej zapchanie, a susz zbyt szybko wypłucze się z cennych właściwości.
Ciepła woda może być dolewana średnio do 7 razy, aż stwierdzimy, że yerba mate straciła smak i jest zbyt wodnista i wypłukana (lavado). Gdy stwierdzimy wypłukanie smaku możemy spróbować przesunąć kopiec yerba mate na drugi brzeg naczynia i robić dolewki z drugiej strony. Ten zabieg może aktywizować yerba mate na kilka kolejnych zalań (reformar o mate).
Do naparu ostrokrzewu paragwajskiego można dodawać cukier lub miód, ale słodzony napar źle oddziałuje na naczynia z tykwy i drewna, dlatego do słodzonej yerba mate lepiej używać naczyń ceramicznych, czy glinianych.
Przygotowanie yerba mate na zimno – terere
Do yerba mate na zimno musimy użyć bardzo zimnej wody – im zimniejsza, tym lepiej. Dobrze zrobiona terere jest tym smaczniejsza, czym woda jest zimniejsza. Do naczynka wsypujemy susz do 3/4 objętości, dokładamy cytrynę i wlewamy odrobinę soku owocowego. Tak przygotowana podczas upałów yerba, skutecznie gasi pragnienie i uzupełnia nasze organizmy w mikroelementy.
Terere przyjmuje różną postać w kilku regionach Ameryki Południowej. W Argentynie i Paragwaju popularne jest terere z sokiem cytrynowym i pomarańczowym, w Brazylii najczęściej dodaję się soku brzoskwiniowego. Paragwajczycy często mieszają zalaną zimną wodą mate z ziołami, traktując picie takiej mieszanki jako profilaktykę przed bólem żołądka czy głowy. W Paragwaju niejednokrotnie o terere z sokiem owocowym mówi się “terere ruso”- nazwa ta zaistniała wśród Paragwajczyków wraz z przybyłymi na początku XX wieku słowiańskimi emigrantami, którzy mate popijali właśnie z sokiem.
Terere to typowy napój w Paragwaju. Jest popularny zarówno wśród ludzi młodych i starszych. Częstym widokiem na ulicach miast są studenci idący na uczelnie z guampą (naczynie do terere – najczęściej wykoname z bawolego rogu) i termosem na ramieniu, pełnym wody z lodem. Latem w Paragwaju średnia temperatura dnia ok. 45 st. C. W środowisku osób pracujących istnieje tzw. “terere break” zastępująca tak popularną w Europie przerwę na kawę. Picie terere w pracy to nie tylko ugaszenie pragnienia, akt picia terere to jednocześnie poznawanie nowych ludzi, podtrzymywanie kontaktów z partnerem oraz medytacja nad kończącym się dniem.
Jak przygotować yerba mate TERERE
CHIMARRAO - parzenie yerba mate po brazylijsku:
Szczególnie interesujące się przyrządzanie brazylijskiej mate, nazywanej chimarrao. Ma ona postać drobno zmielonego suszu, którego 70% stanowią liście, a 30% łodyżki. Brazylijczycy określają też napar jako erva mate. Prezentujemy sprawdzoną metodę, dlatego nie doradzamy eksperymentowania ze sposobem przyrządzania, gdyż możemy uzyskać zbyt gęstą konsystencję naparu. Podobnie jak w przypadku argentyńskiego, paragwajskiego czy urugwajskiego sposobu przyrządzania yerba mate, w pierwszej kolejności naczynie należy zapełnić suszem do 2/3 wysokości. Konieczne jest także zakrycie wlotu tykwy za pomocą płaskiej podstawki, a następnie przesypanie ostrokrzewu paragwajskiego na jedną stronę. Warto pamiętać, że do momentu wlania wody naczynie powinno być przechylone pod kątem ok. 45 stopni w stronę, po której znajduje się susz. Często praktykowaną metodą jest umieszczenie tykwy w drucianym koszyku - dostępne na naszych stronach Matero Porongo są już wyposażone w ten rekwizyt. Zgodnie z tradycyjnymi sposobami przyrządzania naparu, wodę należy wlewać w wolną przestrzeń tykwy. Dopuszcza się użycie zarówno wody zimnej lub ciepłej, której temperatura wynosić powinna 75 st. Celsjusza. W celu uzyskania najlepszych walorów smakowych yerba mate, należy poczekać do momentu, w którym woda wsiąknie w susz - trwa to około 2-3 minut.
Wkładanie bombilli w przypadku brazylijskiej mate wymaga nieco większej uwagi. Każdy, kto miał okazję spróbować naparu wie, że ma on postać zielonego pyłu z patykami. W związku z tym szczególnie istotne jest odpowiednie ułożenie bombilli, określanej w Brazylii jako bomby. W tym celu najłatwiej jest włożyć susz w wolne miejsce - często zdarza się, niektóre osoby przekręcają naczynie, dzięki czemu przechyla się ono bok, a liście mate dotykają częściowo sitka. Wskazane jest, by przed przekręceniem naczynia zatkać jego ustnik oraz by dolna strona sitka skierowana były w stronę "górki" suszu. Następnie wystarczy dolać ciepłej wody i cieszyć się smakiem brazylijskiej mate. Idealna temperatura wody, którą należy wlać przed umieszczeniem bomby, to 75 st. C. Oczywiście. napój terere przygotowuje się z zimnej wody. Komfortowe picie erva mate możliwe jest tylko przy pomocy rurek o okrągłych sitkach, posiadających dużą ilość rurek. Tego rodzaju naczynia znajda Państwo na naszych stronach.
Jak parzyć yerba mate CHIMARRAO
Jak parzyć yerba mate cocido (saszetki yerba mate):
Yerba mate cocido (saszetki z yerba mate) dostaniesz w Argentynie do śniadania. Saszetki z yerba mate są dosłownie wszędzie. Najprostszy i zarazem nie wymagający akcesoriów sposób by wzmocnić swoje ciało i umysł. Saszetkę zalewasz wodą 80 - 100 st. C i już. To wszystko. Cocido są produkowane właściwie przez każdą plantację Brazylii, Paragwaju i Argentyny. Mają różne smaki i składy, które często nie mają odzwierciedlenia w suszu pakowanym do paczek o większych gramaturach.
Odpowiedzi na pytania jak parzyć yerba mate:
-
Jak zrobić yerba mate, jak parzać yerba mate?: Aby zaparzyć yerba mate, należy umieścić susz w matero, tykwie (naczyniu do picia yerba mate), zatkać otwór i przechylić tykwę, aby susz tworzył niewielkie zagłębienie na jednym końcu. Następnie należy zalać susz gorącą (ale nie wrzącą) wodą (około 70-80°C). Należy unikać zalania suszu całkowicie wodą na początku, aby umożliwić mu stopniowe uwalnianie aromatu i smaku, bez sparzenia suszu i nadmiaru goryczy. Warto również zwrócić uwagę na właściwości ostrokrzewu paragwajskiego, które są kluczowe dla kultury picia yerba mate.
-
Czy yerbe można zalać zimną wodą?: Tradycyjnie yerba mate jest parzona gorącą wodą, jednak niektóre osoby preferują parzenie lodowatą wodą, najlepiej z kostkami lodu, nazywa się to yerba mate terere, zwłaszcza w okresie letnim. Parzenie zimną wodą może dać mniej intensywny smak i aromat, ale niektórym osobom to odpowiada. To zależy od indywidualnych preferencji.
-
Czy można słodzić yerba mate?: Tak, można słodzić yerba mate, jeśli się tego pragnie. Niektórzy dodają cukier, miód, syrop klonowy lub inne słodziki do swojego napoju yerba mate, aby nadać mu słodki smak. Słodzenie yerba mate zależy od osobistych preferencji i gustu.
-
Ile sypać yerba mate do matero?: Zazwyczaj do tykwy sypie się około 2/3 objętości. Można dostosować ilość suszu w zależności od preferowanego smaku i intensywności naparu.
-
Jak długo parzyć yerba mate?: Czas parzenia yerba mate zależy od indywidualnych preferencji. Tradycyjnie yerba mate jest parzona przez kilka minut, a następnie pije się ją przez dłuższy czas, dodając gorącą wodę do tykwy, aby utrzymać ciągły napar. Niektórzy lubią dłuższe parzenie dla bardziej intensywnego smaku, podczas gdy inni preferują krótsze parzenie dla delikatniejszego naparu.
-
Yerba mate w jakiej temperaturze?: Zazwyczaj yerba mate jest parzona w temperaturze około 70-80°C. Gorąca, ale nie wrząca woda jest preferowana, aby nie sparzyć suszu i uzyskać najlepszy smak i aromat.
-
Ile pić yerba mate?: Ilość spożywanego naparu ostrokrzewu paragwajskiego zależy od indywidualnych preferencji i tolerancji organizmu. Nie ma ściśle określonej ilości do picia. Można pić yerba mate przez cały dzień, stopniowo dodając gorącą wodę do tykwy, aby kontynuować parzenie. Niektórzy piją yerba mate przez kilka godzin, a inni ograniczają się do jednej lub dwóch porcji dziennie. Ważne jest słuchanie swojego ciała i dostosowanie spożycia ostrokrzewu paragwajskiego do własnych potrzeb.
-
Czy słodzić yerba mate?: Słodzenie yerba mate jest kwestią osobistych preferencji. Niektórzy piją ją bez dodatku słodzików, aby cieszyć się naturalnym smakiem suszu, podczas gdy inni dodają cukier, miód lub inne słodziki, aby osiągnąć bardziej słodki smak. To zależy od indywidualnych gustów i upodobań.
Warto eksperymentować i dostosowywać proces parzenia yerba mate do swoich preferencji smakowych. Każda osoba może znaleźć własny sposób parzenia i spożywania yerba mate, który jej odpowiada najlepiej.
Jak zaparzyć yerba mate - krótkie podsumowanie
Akcesoria do parzenie yerba mate
Parzenie yerba mate zaczyna się od wyboru odpowiednich akcesoriów. Tradycyjnie używa się naczynia zwanego matero oraz bombilli, czyli metalowej słomki z filtrem. Matero może być wykonane z różnych materiałów, takich jak:
- tykwa
- drewno
- ceramika
- metal
Wybór materiału zależy od indywidualnych preferencji. Bombilla powinna być wykonana z materiału odpornego na wysokie temperatury, np.: stali nierdzewnej.
Jeśli nie masz tradycyjnego sprzętu, możesz użyć kubka i sitka do herbaty.
Przygotowanie yerba mate - jak parzyć?
Przygotowanie yerba mate wymaga czasu i cierpliwości. Oto kroki, które należy wykonać:- Wypełnij matero suszem do 2/3 jego objętości.
- Trzymając matero pod kątem, wstrząśnij nim, aby drobniejsze cząstki suszu znalazły się na górze. Dzięki temu unikniesz zatkanej bombilli.
- Wlej do matero niewielką ilość zimnej wody, aby liście yerba mate uwolniły aromat.
- Po kilku minutach dodaj gorącą, ale nie wrzącą wodę. Temperatura wody powinna wynosić około 70-80 stopni Celsjusza.
Picie yerba mate
Picie yerba mate to rytuał. Bombillę wkłada się do matero w miejscu, gdzie jest najmniej suszu. Następnie wlej gorącą wodę, ale nie do pełna. Woda powinna zalać tylko część suszu.
Yerba mate pije się małymi łykami, delektując się smakiem i aromatem. Po wypiciu pierwszej porcji naparu można dolewać gorącą wodę. Powtarzaj ten proces, aż napar straci smak. Wtedy dodaj nową porcję suszu i rozpocznij parzenie od nowa.