KOZŁEK LEKARSKI (Valeriana officinalis L.)
Jest obok melisy najpopularniejszym ziołem uspokajającym, ale uspokajająco i nasennie działa surowiec dobrej jakości i wyłącznie w dużych dawkach .
Roślina ta bywa często wymieniana w źródłach średniowiecznych pod nazwami kozieł, kozłek i waldrian. Nazwa powstała z powodu woni korzenia, który czuć kozłem.*
W dawnych wierzeniach ziele było stosowane przeciw czarom.
W lecznictwie ludowym stosowane głównie w chorobach nerwowych, epilepsji i jako środek na skurcze żołądka.*
W tradycyjnej medycynie zachodu, korzeń kozłka jest skutecznym lekiem uspokajającym i przeciwskurczowym, pod warunkiem, że jest odpowiednio przetworzony i dawkowany.**
Do celów farmaceutycznych kłącze i korzenie kozłka (Radix Valerianae), zbiera się jesienią lub wiosną, suszy w suszarniach w temperaturze do 35 stopni Celsjusza. Tylko wtedy surowiec zachowa związki czynne.**
Korzeń kozłka jest składnikiem wielu preparatów leczniczych dostępnych na rynku (np. Herbapol).**
"Za działanie uspokajające odpowiedzialne są irydoidy, zwane walepotriatami (ok. 2%). Niestety są to związki nietrwałe, łatwo ulegające rozpadowi na świetle i w temperaturze powyżej 35 stopni Celsjusza. Surowiec źle wysuszony, nieprawidłowo rozdrabniany (w młynach temperatura sięga niekiedy 50-70 stopni Celsjusza), przechowywany (łatwo wietrzeje) oraz przetwarzany (długotrwale podgrzewany) zostaje pozbawiony najcenniejszych składników. Stąd wynikają kontrowersyjne opinie na temat skuteczności kozłka jako środka uspokajającego".***
Sposób użycia:
Według Henryka Różańskiego, najefektywniej działa nalewka eterowo-etanolowa z kłączy kozłka, dawniej będąca w oficjalnym użyciu.
Nalewkę kozłkową zaleca się przyjmować doustnie w dawce 10-15 ml w 100 ml wody.
Sproszkowane kłącza kozłka zalecano w dawce 0,5-1 g 3-5 razy dziennie. Skuteczne są dawki 5-6 g sproszkowanego kłącza 1-2 razy dziennie.***
Napar: 1 łyżkę rozdrobnionego surowca z 1,5 szklanki wrzątku, odstawić pod przykryciem na 30 min. Po przecedzeniu pić 1/3 szklanki 2-3 razy dziennie po jedzeniu, jako środek delikatnie uspokajający i rozkurczowy. **
* Monika Kujawska, Łukasz Łuczaj, Joanna Sosnowska, Piotr Klepacki, Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Słownik Adama Fishera, Wrocław 2016.
** Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniecki, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987.
*** Henryk Różanski, http://rozanski.li/144/dlaczego-waleriana-kozlek-czasem-nie-dziala-uspokajajaco/
Nr partii i termin minimalnej trwałości znajdują się na opakowaniu.
Producent: "Oranżada" Robert Derlatka
[ Uwaga! Kopiowanie i powielanie tekstów oraz zdjęć surowo zabronione. ]
