KOZIERADKA POSPOLITA (Trigonella foenum-graecum L.) ,
Inaczej nazywana koniczyną grecką. Jest to roślina jednoroczna z rodziny Motylkowatych (Papilionaceae). Pochodzi z Azji Mniejszej oraz regionu Morza Śródziemnego, gdzie rośnie dziko. Uprawiana w wielu krajach. Łodyga osiąga 20-60cm, a liście ma złożone, trójlistkowe podobne do koniczyny. Owocem (surowcem leczniczym) jest długi strąg, przypominający rogi koziorożca, zawierający nasiona. Surowiec wydziela silny przyprawowy zapach.
W Polsce nasiona dojrzewają we wrześniu lub na początku października. *
Dawniej zalecano kozieradkę w wychudzeniu, blednicy, krzywicy, niedokrwistości, gruźlicy i podczas rekonwalescencji, a w medycynie weterynaryjnej kozieradka jest wykorzystywana jako środek wzmacniający, mlekopędny, stymulujący przyrosty masy ciała, osłaniający, przeciwzapalny i regenerujący.
Substancje czynne. Nasienie kozieradki zawiera 20 do 30 % substancji śluzowych. Opócz tego saponiny, flawonoidy, witaminy, tłuszcze do 10%, białka do 30%, cholinę, lecytynę, alkaloid trygonelina, gorycze, śladowe ilości olejku eterycznego i sole mineralne.*
Działanie. Nasiona i wyciągi z nasion kozieradki pobudzają uwalnianie insuliny, aktywując pośrednio syntezę białka i przenikanie cukru do komórek ciała, w tym mięśni, zwiększają syntezę glikogenu w komórkach mięśniowych. Działają przeciwcukrzycowo, obniżają stężenie cholesterolu i LDL we krwi, działając lipotropowo i przeciwmiażdżycowo. Zwiększają retencję azotu w ustroju. Pobudzają wzrost tkanki łącznej i mięśniowej, aktywuje procesy regeneracji nabłonków, kości, chrząstek i mięśni. **
Jak podaje Henryk Różański „przy 3-4 miesięcznym zażywaniu powoduje przyrost masy mięśni o 4-7, rzadziej o 9%. Podnosi stężenie związków fosforowych wysokoenergetycznych w mięśniach (ATP, fosfokreatyna), zwiększając siłę i wytrzymałość mięśni. Saponiny sterydowe kozieradki są prekursorami w syntezie hormonów sterydowych o działaniu anabolicznym (estrogeny, dehydroepiandrosteron, testosteron). Kozieradka nasila syntezę kortykosteroidów w nadnerczach. Zwiększa aktywność oksytocyny.” **
Zastosowanie według H. Różańskiego : osłabienie fizyczne i psychiczne, wychudzenie, zanik mięśni, choroby reumatyczne i zwyrodnieniowe stawów, złamania kości, niedokrwistość, zaparcia, kamica żółciowa, stłuszczenie serca, nerek i wątroby, choroby alergiczne, kaszel, nieżyty układu oddechowego; stany zapalne powiek, spojówek i gałki ocznej; choroby skóry owrzodzenia skóry, ropnie, przetoki ropne skórne, plamy na skórze, krwiaki, sińce, owrzodzenia błon śluzowych, stany zapalne jamy ustnej, gardła i narządów płciowych, oparzenia, rany, odleżyny; choroba wrzodowa, ostre nieżyty przewodu pokarmowego z bolesną biegunką i bólami brzucha; uprawianie kulturystyki bez wyraźnych efektów przyrostu mięśni, zaburzenia koncentracji i zapamiętywania, niedobór estrogenów, niedoczynność kory nadnerczy. Do lewatyw: zaparcia, hemoroidy, stany zapalne odbytu. Do irygacji i nasiadówek: stany zapalne pochwy i warg sromowych, świąd sromu. Za granicą przetwory z kozieradki zalecane są przy impotencji (niemocy płciowej) oraz w okresie przekwitania (menopauzy), bowiem działają estrogennie.***
Zewnętrznie stosuje się zmielone nasiona kozieradki jako lek zmiękczający do kompresów i okładów w ropnym zapaleniu skóry, naczyń chłonnych i tkanki łącznej oraz w czyrakach.*
Sposób użycia:
Zmielone nasiona można spożywać 2 razy dziennie po 1 łyżeczce w trakcie posiłków jako środek ogólnie wzmacniający i odżywczy.*
Odwar: 3 łyżki nasion mielonych zalać 2 szklankami wody, gotować 5 minut, odstawić pod przykryciem na 30 minut, przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance. W razie schorzeń układu oddechowego i pokarmowego przyjmować 4-6 razy dziennie po 100 ml.
Można stosować także do okładów, płukanek, lewatywy, irygacji i przemywania. ***
* Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniecki, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987.
** Henryk Różański, http://rozanski.li/323/kozieradka-trigonella-w-sporcie/
*** Henryk Różański, http://luskiewnik.strefa.pl/farmakologia/trigonella.htm
Nr partii i termin minimalnej trwałości znajdują się na opakowaniu.
Producent: "Oranżada" Robert Derlatka
[ Uwaga! Kopiowanie i powielanie tekstów oraz zdjęć surowo zabronione. ]
